RADIOAKTYWNE PAPIEROSY.
B. Skwarzec, J. Ulatowski
UG Gdańsk


Głównym źródłem naturalnego radionuklidu 210Po (jak również jego prekursora w szeregu uranowo-radowym 210Pb) w organizmie człowieka jest żywność i dym papierosowy. Badania dowodzą, że główną przyczyną wysokiej umieralności palaczy są substancje chemiczne zawarte w substancjach smolistych oraz radionuklidy, z których najbardziej niebezpieczne są 210Po i 210Pb. Radionuklidy te kumulują się w tchawicy, oskrzelach i płucach palaczy, gdzie silnie oddziałują radiotoksycznie na otaczające tkanki. Dotychczasowe badania wskazują, że absorpcja z układu pokarmowego jest główną drogą wprowadzenia 210Po do organizmu ludzkiego, jednak w przypadku osób palących papierosy inhalacja dymu zawierającego polon powoduje wprowadzenie przez narządy układu oddechowego nawet znacznie większych jego ilości. Temperatura żarzenia papierosów wynosi około 500-700oC i jest znacznie wyższa od temperatury sublimacji polonu i ołowiu. W rezultacie większość 210Po i 210Pb zawartych w papierosach jest wchłaniana do płuc palacza. W Polsce wypala się około 90 mld papierosów rocznie i pali 42% mężczyzn oraz 21% kobiet, co wskazuje, że znajdujemy się w czołówce krajów o największej konsumpcji tytoniu w świecie. Ostatnio obserwuje się niepokojący wzrost palenia papierosów wśród młodzieży, wśród której palących dziewcząt jest coraz więcej.

Celem badań było oznaczenie zawartości 210Po w 14 najczęściej kupowanych gatunkach papierosów, stanowiących 70% całkowitej krajowej ich produkcji. Analizy wykazały, że zawartości 210Po (w jednym papierosie) sięgały od 4,23 mBq w papierosach „Caro” do 24,12 mBq w „Popularnych”. Zaobserwowano również, że filtry papierosowe zatrzymują niewielką ilość polonu (około 4%). Oszacowano dzienną inhalację do płuc radiotoksycznego polonu z jednej paczki papierosów przez osobę palącą na około 20-215 mBq. Wartość rocznej dawki skutecznej w wyniku wypalenia dziennie 1 paczki papierosów produkcji krajowej szacuje się na 105 μSv (35 μSv z rozpadu 210Po oraz 70 μSv z rozpadu 210Pb) i wzrasta ona do 471 μSv w przypadku osób palących dziennie 2 paczki papierosów „Popularnych”.


Powrót